Skrivena na granici između Francuske i Španjolske, na istočnom obodu Pirineja, malena Kneževina Andora dio je planinskog masiva presječenog sa tri uske doline u obliku slova Y. Sjeverni dio zemlje je sa južnim povezan glavnim magistralnim putem, oko kojeg su smještena i glavna naselja, u glavnom manja mjesta sa crkvama u romanskom stilu i kućama profane arhitekture. Ostala mjesta, koja se nalaze dalje od glavnog puta, još uvjek su netaknuta – kamene kuće zgusnute oko tisućugodišnjih crkava. A prizor koji se odatle pruža je neopisiv.
Zbog relativne izolacije, Andora je u glavnom bila izvan glavnih tokova evropske povijesti, i gotovo da nije održavala veze sa drugim zemljama osim sa Francuskom i Španjolskom. Međutim, u novije doba doživljava ekonomski procvat, prije svega zbog razvoja turizma, ali i zbog niskih poreza zbog čega je odavno najpovoljnija "šoping" destinacija u regiji.
Andora je jedna od najstarijih nacija u Evropi. Osnovao ju je Karlo veliki kao tampon državu protiv Iberijskih Muslimana. Godine 1278. kontrola nad Andorom podeljena je između španjolskog biskupa Urgelja i francuskog kralja, koji su stekli titulu suprinčeva Andore. Država je tako postala ko-kneževina, sa dva šefa države koji dijele vlast. Spremnost obje strane na kompromise tokom stoljeća omogućila je da ovaj jedinstveni aranžman opstane nepromenjen do kraja 20. stoljeća. I mada stanovnici Andore nisu konzultirani, bili su više nego spremni prihvatiti dogovor koji će im garantirati sigurnost i nacionalni integritet. Osim kratkog perioda tokom Napoleonskih ratova, Andora je svo vrijeme bila nezavisna država.
Politički sistem je temeljno reformiran 1993. godine, i tada je Andora postala članica UN-a. Nije punopravna članica Evropske unije, ali uživa specijalan status u tom smislu što ima iste trgovinske pogodnosti kao i punopravne članice. Andora nema vlastitu valutu i do uvođenja eura koristila je francuski franak i španjolsku pezetu.
Andora danas opstaje zahvaljujući turizmu, koji čini 80% njenog bruto domaćeg proizvoda. Godišnje u prosjeku primi oko 9 milijuna turista, koje ovamo jednako privlači njen duty-free status, kao i bajkoviti zimski i ljetnji turistički centri. Stanovnici Andore imaju vrlo visok standard, kao i najvišu očekivanu dužinu života na svijetu – 83.52 godine.
Andorra La Vella (Stara Andora)
je prijestolnica kneževine i najveće mjesto, sa preko 20,000 stanovnika. Nalazi se u kotlini koja je smeštena na visini od 1,000m, i okružena planinskim vrhovima koji dostižu 2,400m.
La Vella u novije vrijeme gubi svoj nekadašnji sjaj i eleganciju stare Evrope, a sve više se pretvara u živopisan šoping centar azijskog stila. Danas je sve podređeno kupovini: duty-free elektronika, foto aparati, mobilni telefoni, alkohol, i cigarete. Gradić vrvi i od restorana, ali dok su nekada to bile gotovo isključivo taverne koje su služile španjolske i francuske specijalitete, danas više od pola restorana čine picerije.
Post a Comment